Đơn giản hóa các thủ tục, tạo thuận lợi phát triển nhà ở xã hội
Theo Bộ xây dựng, năm 2022 nhu cầu nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2025 là khoảng 1,3 triệu căn. Hiện vẫn còn nhiều vướng mắc trong phát triển nhà ở xã hội. Chính sách có nhưng các thông tư hướng dẫn chi tiết không đầy đủ, nên ảnh hưởng đến quá trình phát triển dự án nhà ở xã hội.
Vướng mắc về vốn
Hiện nay, một trong những vướng mắc trong phát triển nhà ở xã hội là về vốn. Công nhân, người lao động không thể mua được nhà với lãi suất 9-10%. “Cho nên, phải có gói cho vay đối với người tiếp cận nhà ở xã hội. Đây là vấn đề vướng mắc nhất, cần phải được giải quyết. Ngân hàng cho vay lãi suất khoảng 5% thì công nhân, người lao động mới mua được nhà”, ông Tuấn đề xuất.
Vướng mắc về thủ tục hành chính, pháp lý
Ông Trương Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho biết, các DN trong ngành phản ánh rằng vấn đề thủ tục hành chính để thực hiện các dự án nhà ở xã hội tại các địa phương thường kéo dài, nhất là ở các thành phố lớn.
Chia sẻ về vấn đề này, ông Lê Văn Nghĩa, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Trưởng Ban Quản lý Dự án Thiết chế Công đoàn, Tổng LĐLĐ Việt Nam, cho hay, hiện nay quá trình triển khai các thiết chế công đoàn kết hợp với phát triển nhà ở cho công nhân gặp nhiều vướng mắc.
Tổng LĐLĐ kết hợp với nhà đầu tư làm dự án nhà ở và đứng ra làm các thiết chế văn hóa để người lao động có khu vui chơi, thể dục thể thao thì sẽ đồng bộ, giúp công nhân vừa ổn định chỗ ở vừa nâng cao đời sống.
Tuy nhiên, thực tế khi doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội đều mong muốn xây nhà cao 15-20 tầng (cao hơn quy hoạch trước đó) dẫn đến mất nhiều thời gian điều chỉnh quy hoạch vì liên quan nhiều quy hoạch khác; và chưa điều chỉnh quy hoạch thì chưa được chấp thuận đầu tư. Vì vậy, ông Lê Văn Nghĩa cho rằng quy hoạch phải tổng thể, phải rộng, nhiều nơi quy hoạch nhà ở xã hội 5 tầng thì không đảm bảo thu hút đầu tư.
Giải pháp gỡ khó khăn
Tại hội thảo, các chuyên gia đã đề ra một số giải pháp để tháo gỡ khó khăn về nhà ở xã hội cho công nhân. Phải thay đổi quan điểm và cách tiếp cận coi đây là chính sách kinh tế nhân văn mà ý nghĩa về kinh tế và an sinh xã hội. Cần xây dựng một đề án tổng thể căn cơ bài bản tháo gỡ khó khăn về thể chế khuôn pháp lý. Nhanh chóng tháo gỡ vướng mắc trong khu quy hoạch, thủ tục xét duyệt và quỹ đất quyết liệt, tạo lập nguồn vốn bền vững. Phát triển hệ thống thông tin dữ liệu về nhà ở xã hội, ngăn ngừa các hành vi trục lợi chính sách nhà ở xã hội. Đề xuất cuối cùng là cần giảm lãi suất cho vay để người công nhân người lao động có cơ hội chạm tay vào nhà ở xã hội.
Theo TS. Cấn Văn Lực chia sẻ, đầu tiên phải thay đổi quan điểm và cách tiếp cận. Phải coi đây là chính sách mang ý nghĩa về kinh tế và an sinh xã hội. Cần xây dựng một đề án tổng thể, căn cơ, bài bản.
Thứ hai là cần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế, khung pháp lý. “Tôi rất mong muốn Bộ Chính trị có một nghị quyết về xây dựng nhà ở xã hội”, TS Lực bày tỏ.
Thứ ba là Chính phủ cần nhanh chóng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong khu quy hoạch, thủ tục xét duyệt và quỹ đất.
Thứ tư là cần quyết liệt tạo lập nguồn vốn bền vững
Thứ năm là phát triển hệ thống thông tin, dữ liệu về nhà ở xã hội.
Cuối cùng là ngăn ngừa các hành vi trục lợi từ các chính sách.
